Veganisme is geen elite-lifestyle - het is weigeren mee te doen aan geweld
Veganisme wordt vaak weggezet als een hobby van latte drinkende stadsbewoners met linnen tassen. Alsof het een modetrend is. Alsof het elitair is. Maar een zak rijst en bonen maakt je geen elite. Veganisme is niets meer dan zeggen: "Ik wil niet dat er iemand doodgaat voor mijn lunch." Dát is de kern. Geen status, geen ideologie, geen hobby. Gewoon weigeren om slachtoffers te maken van wezens die niet dood willen.
Het is vreemd: kinderen leren vanaf dag één dat groente en fruit gezond zijn. Maar als je als volwassene een bord plantaardig eten voor je neus zet, ben je ineens elitair of verdacht. Alsof patat met een schnitzel de standaard is, en linzen met rijst een politiek statement.
Mensen stoppen alles graag in hokjes. Dierenliefhebber? Dan zal je wel links zijn. Alsof compassie voor een levend wezen per definitie politiek is. Alsof empathie alleen mag bestaan binnen een ideologisch kamp. Maar dat ongemak zegt meer over onze gewoontes dan over de werkelijkheid. We willen liever niet kijken - dus maken we belachelijk wat we niet willen veranderen. En zo verliezen de dieren keer op keer.
En ja, er zijn mensen die vegan zijn én vreselijke dingen zeggen of doen. Volkert van der Graaf. Rapper Bob Vylan op Glastonbury. Hitler was vegetariër. Maar dat iemand zonder moreel kompas toevallig geen vlees eet, zegt niets over veganisme. Net zoals het feit dat Hitler vegetariër was, niets zegt over groenten. Dat heet toeval, geen bewijs. Toch wordt bij elke misstap van een vegan de hele levenswijze verdacht gemaakt. Niemand zegt: "Zie je wel, vleeseters zijn ook niet beter," als een vleeseter iets vreselijks doet. Waarom dan wel bij veganisme?
Ik ben ook niet foutloos. Ik heb staan grillen op BBQ's terwijl ik zei dat ik van dieren hield. Ik hield van mijn kat, aaide honden, en draaide intussen een speklap om boven het vuur. In deze cultuur is dat normaal. En dat is precies het probleem. We houden van honden, maar niet van koeien. Katten: lief. Varkens: bacon. Alsof empathie een filtersysteem heeft.
Maar wees dan eerlijk: zeg niet dat je van dieren houdt. Zeg dat je van sommige dieren houdt. En als je oprecht niet doorhad wat je aan het doen was, prima - we zijn allemaal opgevoed in dat systeem. Maar zodra je het wél inziet, verandert er iets. Of je verandert je gedrag, of je kiest ervoor om weg te kijken. Maar noem het dan wat het is. Geen liefde voor dieren - maar liefde voor sommige dieren, en gemak boven geweten.
Veganisme is geen hype. Geen lifestyle. Geen links project. Het is gewoon: geen dieren in de oven stoppen. Punt. Een vogeltje helpen en 's avonds kip grillen? Dat is absurd. Zeg dan gewoon dat je alleen medelijden voelt voor wat je schattig vindt — maar doe niet alsof je van alle dieren houdt terwijl je ze opeet.
Dus nee, veganisme is geen elite-lifestyle. Het is een weigering. Een weigering om anderen dood te laten gaan voor jouw comfort. Dat is geen hype, geen dogma, geen verhevenheid. Dat is – voor wie het wil zien – gewoon het minste wat we kunnen doen.