
Voormalig activist
Ik noem mezelf 'voormalig activist' omdat ik niet langer meeloop in demonstraties of acties organiseer. Toch zet ik me nog altijd in voor dieren – door anderen kennis te laten maken met veganistisch eten, of door in te grijpen als ik een dier in nood zie. Mijn activisme heeft een andere vorm gekregen, maar het hart ervan klopt nog steeds. Misschien ben je, zolang je onrecht blijft voelen en de drang blijft om iets te veranderen, altijd een activist in wezen.

Dieren worden nog steeds gebruikt in experimenten voor commerciële en
medische doeleinden. Honden, katten, konijnen, apen en vele andere dieren
sterven in Nederlandse en Belgische proefdiercentra.
Zo is Nederland in het bezit van het grootste centrum voor apenproeven in Europa; het BPRC. De aanvoer van apen vanuit Mauritius bestaat vaak uit baby's, jonge dieren die van hun ouders worden weggerukt en in het wild worden gevangen. Daarna worden ze vervoerd door KLM en Air France.
Ik heb enkele keren in afgelopen jaren deelgenomen aan deze demonstraties en sta hier nog steeds volledig achter.
Dierproeven (dierenbescherming): niet meer vanzelfsprekend, alternatieven voor dierproeven (RIVM), welke proefdiervrije alternatieven zijn er? (proefdiervrij).
Minister Bruins heeft BPRC in Rijswijk in 2025 toestemming gegeven om de dierproeven op apen te verlengen met vijf jaar. BPRC is niet alleen een testcentrum, maar ook een cruciale speler in de Europese handel en fok van proefapen. Wat blijft er nog over van de intentie die Nederland enkele jaren geleden had om koploper te zijn in proefdiervrije wetenschap?
De naam de van de organisatie is Anonymous for the Voiceless, vind ze op anonymousforthevoiceless.org en meld je aan of ga eens kijken.
Deelgenomen aan de cube in 2022. Alle respect voor deze activisten die steeds weer gesprekken met mensen aangaan. Een persoon houdt een televisie vast waarbij beelden uit de industrie worden vertoond, onder het mom weet WIE je eet. Een andere activist zal je dan van informatie voorzien als je daartoe open staat.

Veel mensen komen niet in actie omdat ze denken dat hun inzet niets uitmaakt. Maar verandering is wél mogelijk. Dankzij Wakker Dier werd het leed van onverdoofd castreren van biggen breed onder de aandacht gebracht. De organisatie sprak supermarkten aan op de verkoop van dergelijk vlees, wat leidde tot druk op de sector. Als resultaat stopten supermarkten vanaf 2009 met het verkopen van vlees van onverdoofd gecastreerde varkens, en varkensbedrijven gingen over op verdoofde castratie – een duidelijke stap vooruit.
Op uitnodiging ben ik meegegaan om met eigen ogen te zien dat er maar weinig sprake is van werkelijk 'vrije uitloop' voor kippen. Door plantaardig te leven besparen we deze dieren veel leed, zoals nooit het daglicht zien, vergassingen en stalbranden. Wil je weten wat er achter de schermen gebeurt, bezoek dan onderzoekers zoals Ongehoord en Animal Rights. Dierenbescherming is geen radicaal idee. Het volgt het eenvoudige principe dat als dieren pijn, vreugde en angst kunnen voelen, ze beschermd moeten worden tegen lijden.
Geen enkele daad van vriendelijkheid, hoe klein ook, is ooit verspild. Je verandert misschien niet de hele wereld, maar voor dat dier verandert de wereld compleet.

Met eigen ogen het dierenleed aanschouwd, dieren die nooit gras onder de pootjes voelen of het daglicht zien tenzij onderweg naar het slachthuis. Het geschenk van het leven zou voor niemand een straf mogen zijn.
Ik draag hier een mondkapje vanwege de nevel in de stal – een mix van stof, ammoniak en fijne deeltjes. Deze lucht is schadelijk voor mens én dier, en vormt al jarenlang een bekend probleem in de veehouderij. Onderzoek koppelt deze luchtkwaliteit aan COPD, astma en andere luchtwegproblemen bij mensen die er langdurig werken.
Naast Holocaustoverlevende Isaac B. Singer "voor de dieren is elke dag Treblinka", zegt ook Holocaustoverlevende uit Warschau, Alex Hershaft, dat mensen 'nazis voor de dieren' zijn. Wir haben es nicht gewußt?
De Holocaust was legaal. Het verbergen van Joden werd strafbaar gesteld. Slavernij was legaal, het bevrijden van slaven werd strafbaar gesteld. Segregatie was legaal, protesteren tegen racisme werd strafbaar gesteld.
Wettelijkheid is geen maatstaf voor moraliteit. En dat iets door de meerderheid wordt gedaan, maakt het nog niet juist.
In een welvarende samenleving – waar jacht vaak als hobby wordt beoefend, voedsel in overvloed is en dieren weinig leefruimte hebben – is een dergelijke jacht moreel niet te rechtvaardigen.
Kies voor compassie


Van jongs af aan worden we gevormd door conditionering – religie, tradities, gebruiken. Maar wie durft echt zelfstandig te denken? Kies bewust voor compassie.
Hier een kleine impressie van de politieke tijd rond het jaar 2000. "A people without the knowledge of their past history, origin and culture is like a tree without roots." - Marcus Garvey
De laatste niet-diergerelateerde actie waaraan ik deelnam, was een rally in 2006 voor een ten onrechte gevangengezette generaal - een voormalig vreemdelingenlegionair - die later werd vrijgesproken. Ik was hierbij betrokken als vertegenwoordiger van de Nederlandse afdeling van een Kroatische organisatie, gevestigd in de Verenigde Staten. Verder beheerde ik destijds gedurende acht jaar een website voor een gevangen Zapatista/EZLN-activist.
Ik heb niet altijd de slimste dingen gedaan of gezegd en een tijd last gehad van tunnelvisie, maar ouder worden betekent leren en groeien. Die verandering begon geleidelijk en kreeg vanaf 2010 echt vorm. Zo was ik ooit medeverantwoordelijk voor het organiseren van BBQ's; tegenwoordig ben ik overtuigd ethisch veganist. Ik sta voor rechtvaardigheid, gelijkheid en mededogen - in alle vormen van leven. Ik ondersteun geenszins ideeën uit het verleden en beschouw degenen die daar in blijven hangen en proberen mij daarmee terug te sleuren als destructief en ongewenst.
Ik bewaar dit soort beelden omdat ze iets vertellen over de tijd waarin ze ontstonden - en hoe beeldvorming werkt. Op school leerde ik dat Tito een goed leider was. Pas veel later ontdekte ik de andere kant van het verhaal, en de stille getuigen die achterbleven: honderden massagraven. Zoals bij zoveel conflicten sneuvelt de waarheid vaak als eerste, zeker wanneer onderwijs wordt gevormd door machthebbers in plaats van door vrije gedachten.
Kleine Gebaren, Grote Betekenis
Het kaartje uit juli 2000 ontving ik van een Nederlander die ten onrechte gevangen zat in Schotland. In een christelijk tijdschrift (Charisma) las ik een oproep waarin werd gevraagd of iemand hem wilde steunen door een kaartje te sturen. Ik voelde me aangesproken en heb hem, namens mijn gezin toen, gesteund. Tijdens deze periode had ik ook contact met zijn vrouw, die door zijn onterechte gevangenschap in een moeilijke situatie zat. Later zag ik hem op tv, mogelijk in het nieuws of een programma over onterecht gevangenen, maar de naam weet ik niet meer. Zijn zaak blijft me het meest bij, omdat ik zijn gezicht op tv zag en meteen zei: 'Dat is Leo!'—zonder te weten dat het echt hem was. Na zijn vrijspraak en vrijlating hebben we elkaar ontmoet en nog enkele jaren contact gehouden.
De brief uit Heidelberg ontving ik in 2006, eveneens van iemand die onterecht gevangen zat.
Ik hecht veel waarde aan oude herinneringen, zoals kaarten. Een bosje bloemen droogt uit, een chocolaatje eet ik op, maar een kaart lees ik na jaren nog. Zo ontvang ik jaarlijks kerstkaarten van voormalige werkgevers, waaronder een van een werkgever waar ik in 1996 werkte. De brief die ik ontving van een NA lid (twee foto's rechts) was nadat ik toen een lezing gegeven had.
In mijn leven heb ik veel bijzondere mensen ontmoet. Mensen met uitgesproken persoonlijkheden die mijn pad kruisten, waardeer ik om wie ze zijn, ongeacht hoe ze door anderen worden beoordeeld.
"You can't discuss the ocean with a well frog - he's limited by the space he lives in. You can't discuss ice with a summer insect - he's bound to a single season." - Zhuangzi, een van de grote taoïstische denkers uit het oude China, actief rond de 4e eeuw v.Chr.
De legionairs die ik leerde kennen, hadden niet alleen veel kennis over politiek, geschiedenis en filosofie, maar hadden ook persoonlijke ervaringen die hun inzichten vormden. Onze gesprekken waren daardoor vaak diepgaand en boeiend. Eén van hen stuurde mij regelmatig cassettebandjes met muziek uit de jaren 20.
Ook onderhield ik een tijd contact met een Kroatische veteraan, die 's nachts vaak belde vanwege slapeloosheid door nachtmerries. Hij overleed later aan de gevolgen van blootstelling aan chemische stoffen tijdens de oorlog.
Hij die nooit gewond is geraakt, lacht om littekens. - Shakespeare
Kennis van geschiedenis is van cruciaal belang om de wereld beter te begrijpen. Het stelt ons in staat lessen te trekken uit fouten uit het verleden, hoewel die lessen soms onbehandeld blijven. Tragedies zoals de Holodomor in Oekraïne in 1933, waarin miljoenen mensen doelbewust werden uitgehongerd, en de honderden massagraven in Slovenië uit 1945, slachtoffers van communistische zuiveringen, krijgen vaak niet de aandacht die ze verdienen.
De gruweldaden van Koning Leopold II, waarbij miljoenen Congolezen werden uitgebuit en verminkt, worden nog steeds geminimaliseerd in de publieke herinnering. Hoewel sommige tragedies uitgebreid worden besproken in onderwijs en media, blijven andere misdaden vaak onbesproken, zoals de Molukkenkwestie, waarin de belofte van onafhankelijkheid nooit werd nagekomen. Deze onbalans beïnvloedt hoe geschiedenis wordt herinnerd en begrepen en creëert een scheef beeld van onze collectieve erfenis.
Maar dit patroon van wegkijken beperkt zich niet alleen tot de menselijke geschiedenis.
Ook in onze omgang met dieren weerspiegelt zich een vergelijkbare onverschilligheid.
Wanneer wij op scholen en in de media vanaf jonge leeftijd werden onderwezen over de misstanden in de dierenindustrie, zouden wij niet langer wegkijken voor de gruweldaden die daar plaatsvinden. De absurditeit van het ontbreken van een brandmelder in stallen, ondanks jaarlijkse stalbranden, zou dan ondenkbaar zijn.

Dieren in Nood
Als afsluiting; de vele gedumpte kippen en hanen die ik de afgelopen decennia heb gezien—vertrouwen gewonnen, gemeld, opgevangen of overgedragen aan de juiste instanties—getuigen van een schrijnend probleem. Ook bij achtergelaten katten heb ik vaak ingegrepen, en eentje ervan vond uiteindelijk een thuis bij mij. Het dumpen van dieren is niet alleen harteloos, maar ook strafbaar.
Ook een duif die zichtbaar gewond is of vreemd gedrag vertoont, zal ik niet zomaar voorbijlopen. Ik let op mensen zoals daklozen, maar óók op dieren. Eeuwenlang werden duiven gehouden voor hun navigatievermogen, als boodschappers in oorlogstijden, maar nu ze ons niet meer van nut zijn, worden ze ineens bestempeld als 'vliegende ratten'.
Een veelvoorkomend probleem bij stadsduiven is stringfoot—haartjes en draadjes die hun pootjes afknellen, waardoor ze misvormd raken of zelfs poten verliezen.
Dit is geen ziekte, maar een direct gevolg van de rotzooi die mensen op straat achterlaten.
Hoe kan jij helpen?
Leef rechtvaardig, eet plantaardig.
Zie je een duif in nood, plaats dan een oproep bij de Stadsduivenhulpgroep
Zie je een zwaan in nood, neem dan contact op met de Zwanengroep Zuid-Holland en bel 06 83797378 (24/7)
Wil je een kip een beter bestaan bieden, neem dan contact op met Red een Legkip
Doe mee met Teaming!
Teaming is een online tool om geld in te zamelen voor sociale doelen door middel van microdonaties van 1€ per maand. Hun filosofie is gebaseerd op het idee dat 1€ niet veel impact heeft als het afzonderlijk wordt gedoneerd, maar dat we samen prachtige projecten mogelijk kunnen maken.
Neem ook een kijkje bij Egypt Equine Aid doneren kan hier
oude foto's van wat straatkunst (op legale muurtjes...)
Wist je dat konijnen in de industrie vaak niet meer ruimte krijgen dan een A4'tje – nauwelijks genoeg om zich om te draaien, laat staan natuurlijk gedrag te vertonen. Ze worden gefokt voor angorawol, bont, vlees en gebruikt in dierproeven.
Wat vaak wordt vergeten: konijnen zijn sociale, gevoelige dieren. Ze gedijen in gezelschap van soortgenoten.
Wie ze alleen houdt, riskeert dat ze vereenzamen, met stress en depressie als gevolg.
Human slachten? Is dat zoiets als humaan verkrachten? Humane genocide?
De dieren worden niet doodgeknuffeld in het slachthuis, maar dikwijls levend verbrand, aangesneden, gekookt of vergast.
Varkens zijn intelligenter dan honden en peuters. Ze krijgen oormerken, hun staarten worden afgeknipt, ze worden gecastreerd en hun tanden worden geknipt — allemaal zonder verdoving.
Kippen worden met zoveel brute kracht uit de kratten gesleurd richting het slachthuis dat hun poten daarbij soms worden afgerukt.
Wist je dat..
Dierenleed de basis is van foie gras. Eenden en ganzen worden gedwongen gevoerd, wat leidt tot marteling en ziekte. Een metalen pijp wordt driemaal daags in hun keel geduwd. Ze krijgen een mengsel van mais en vet toegediend, wat zorgt voor een snelle gewichtstoename en abnormale levergroei.
Nederland kent nog steeds restaurants die dit dierenleed serveren.
"Het probleem is dat mensen dieren zo ernstig tot slachtoffer hebben gemaakt dat ze niet eens als slachtoffers worden beschouwd. Ze worden helemaal niet in overweging genomen. Ze zijn niets. Ze tellen niet mee; ze zijn niets waard; ze zijn handelswaar zoals televisies en mobiele telefoons. We hebben dieren feitelijk veranderd in levenloze objecten - sandwiches en schoenen." ~ Gary Yourofsky