De Oratore

Onlangs verscheen er een onthullend artikel over Sarkozy en de dubieuze rol die Libisch kapitaal mogelijk speelde bij zijn opkomst tot het presidentschap. Het is slechts een kwestie van tijd voordat meer stemmen zich durven te verheffen en het stilzwijgen doorbreken rond deze duistere wisselhandel in macht en invloed. Doch Sarkozy was geen eenling in dit spel van verleiding; talrijke politici ontvingen geldstromen waarvan de herkomst en intenties onduidelijk, zo niet problematisch, waren. Paradoxaal genoeg werden zij die zich lieten omkopen als volkshelden bejubeld, terwijl degenen die trouw bleven aan hun ethisch kompas werden weggehoond.

Wanneer een dictator als Kadhafi zo exorbitante sommen aanbiedt, is het dan niet evident dat hier een onverbrekelijke verwachting van wederdienst aan vastzit? Welke beleidskeuzes heeft Sarkozy gemaakt die de belangen van Kadhafi dienden? En wat waren de politieke en ideologische fundamenten waar Kadhafi zelf voor stond?

Cicero komt in me op: "Een natie kan haar dwazen en zelfs haar ambitieuze mensen overleven. Maar zij kan verraad van binnenuit niet overleven. Een vijand aan de poorten is minder formidabel, want hij is bekend en draagt zijn banner openlijk. Maar de verrader beweegt zich vrij tussen degenen binnen de poorten, zijn sluwe fluisteringen ruisend door de steegjes, gehoord in de hallen van de regering zelf. Want de verrader lijkt geen verrader; hij spreekt in accenten die zijn slachtoffers bekend zijn, en hij draagt hun gezicht en hun argumenten, hij doet een beroep op de laagste gevoelens die diep in het hart van alle mensen schuilen. Hij roest de ziel van een natie, hij werkt in het geheim en onopgemerkt in de nacht om de pijlers van de stad te ondermijnen, hij infecteert het politieke lichaam zodat het niet langer weerstand kan bieden. Een moordenaar is minder te vrezen. De verrader is de plaag."

Marcus Tullius Cicero (106 v.Chr. – 43 v.Chr.) was een Romeins filosoof, politicus, redenaar en schrijver. Hij wordt beschouwd als een van de grootste redenaars uit de Romeinse geschiedenis en had een enorme invloed op de Latijnse taal en retoriek. Cicero was een voorstander van de republikeinse staatsvorm en verzette zich tegen de opkomst van dictators zoals Julius Caesar.

De beroemde passage over de verrader spreekt over het gevaar van verraad van binnenuit, wat Cicero beschouwt als veel gevaarlijker dan een externe vijand. Het is een krachtige uiting van de ernstige gevolgen van verraad voor een staat, iets wat Cicero als een groot gevaar voor de stabiliteit van de republiek zag. Deze filosofische en politieke ideeën van Cicero zijn door de eeuwen heen invloedrijk gebleven, vooral in discussies over loyaliteit, verraad en de integriteit van politieke systemen.

Zijn boek De Orator staat op mijn verlanglijstje. Helaas is mijn verlanglijst altijd groter dan mijn portemonnee.

'Balta ormana geldiğinde, ağaçlar şöyle söylemiş: 'Sapı bizden biri!' - Turks spreekwoord (Toen de bijl het bos binnenkwam, fluisterden de bomen: de steel is er een van ons.)