fotootjes

Ik ben sinds 2019 gestopt met roken (en koffie drinken). 
Alcohol dronk ik amper, en eind datzelfde jaar besloot ik volledig veganistisch te gaan leven.  In 2023 heb ik ook de televisie de deur uit gedaan, want die keek ik toch amper.  
Ook leef ik sinds 2013 celibatair (of eigenlijk al sinds 2006... in ieder geval ± 2.553 nachten maar hey, wie telt...). 
KFC vermijd ik al ruim twintig jaar en McDonald's meer dan tien jaar. KFC liet ik links liggen toen ik in 2003 kennismaakte met de PETA-campagnes en hoorde wat er met kuikens gebeurde. McDonald's; als dieren er niet van willen eten, waarom zouden wij dat dan wél doen?
Tijdens de coronapandemie had ik de tijd en ruimte om mezelf echt bij te scholen over de vee-industrie. Dat was het moment waarop ik definitief de stap naar veganisme zette. Druk met van alles en nog wat sinds 1978.

Pandemieën zijn niets nieuws en blijven zich herhalen zolang we wereldwijd intensief dieren blijven houden en exploiteren — met name in de industriële veehouderij, een broedplaats voor zoönosen.
Wist je dat Shakespeare zijn Macbeth schreef tijdens een pestepidemie in 1606, toen de theaters in Londen gesloten waren en het openbare leven grotendeels stilviel?
En ook Isaac Newton keerde tijdens de Grote Pest van 1665 terug naar zijn ouderlijk huis, waar hij - in gedwongen afzondering - begon aan het werk dat later zou uitmonden in de zwaartekrachttheorie en de grondslagen van de calculus.
Zelfs in tijden van crisis ontstaan dus inzichten die de wereld voorgoed veranderen. Maar dat neemt niet weg dat de oorsprong van zulke pandemieën ons blijft confronteren met de manier waarop we met dieren en ecosystemen omgaan. 

winter 2021

zomer 2014

Tatoeages als teken van verzet

In de 16e tot en met de 19e eeuw lieten veel christelijke vrouwen in Bosnië en delen van Dalmatië tatoeages van kruisen en andere christelijke symbolen op hun handen, armen of voorhoofd zetten als een zichtbaar teken van geloof. Deze markeringen dienden als bescherming en toonden hun identiteit. In Bosnië en Herzegovina bestond er vroeger een traditie onder katholieke vrouwen (met name Kroatische vrouwen in Centraal- en West-Bosnië) om tatoeages te dragen als bescherming tegen de Ottomanen en als een stille vorm van verzet tegen de Ottomaanse overheersing en gedwongen bekering. Deze praktijk heet sicanje of bocanje.

Achtergrond: Tijdens de Ottomaanse overheersing (15e–19e eeuw) bestond er angst dat jonge meisjes door de Ottomaanse autoriteiten ontvoerd of gedwongen bekeerd zouden worden. Door kruisvormige tatoeages op de handen, armen, of soms het voorhoofd aan te brengen, wilden families hun dochters herkenbaar christelijk maken. Het was ook een symbool van identiteit en verzet tegen islamisering.

De tatoeages waren vaak kruisjes, madonnafiguren, of andere christelijke symbolen. Ze werden meestal gezet rond het feest van Sint-Jozef (19 maart). Naast bescherming hadden ze ook een functie als blijvend teken van geloof.

In Dalmatië vertegenwoordigden de tatoeages voornamelijk geloof en culturele identiteit. Tegenwoordig worden deze tatoeages herinnerd als krachtige symbolen van moed, geloof en cultureel erfgoed. 

De gewoonte begon in de 20e eeuw langzaam te verdwijnen, vooral door modernisering en veranderende sociale opvattingen.

Vandaag de dag zijn ze vooral nog zichtbaar bij oudere vrouwen, en worden ze beschouwd als een uniek cultureel erfgoed van Bosnië en Herzegovina.